Ano ang MDR tuberkulosis?
Ang MDR-TB ay sanhi ng bakterya ng TB na may resistensya o lumalaban sa madaming gamot. Ang maikling tawag dito ay MDR-TB at ito ay galing sa salitang Ingles na multidrug-resistant tuberculosis. Ang mga pangunahin at pinakamabisang gamot sa TB tulad ng rifampicin at isoniazid ay hindi na maaring gamiting panggamot sa ganitong uri ng TB.
Kung ang tuberkulosis ay may resistensya din sa mga gamot na fluoroquinolones, ito ay tinatawag na pre-XDR-tuberculosis.
Ang XDR tuberkulosis (extensively drug resistant tuberculosis) o tuberkulosis na may malawak na resistensiya sa mga gamot, ay lumalaban sa mga gamot na bedaquiline at linezolid, maliban sa mga gamot na nabanggit na sa taas.
Saan ko makukuha ang MDR tuberkulosis?
Ang tuberkulosis ay parating naipapasa sa parehong paraan, sa pamamagitan ng hangin. Ang impeksyon ay maaring ikalat ng isang taong may MDR-TB.
Ang MDR-TB ay pinakakaraniwan sa mga bansa kung saan mahirap makakuha ng pagsusuri sa TB (walang kasanayan or kagamitan) o ng paggagamot. Maari ding hindi sapat ang mga pamamaraan ng paggagamot.
Kung minsan, ang tuberkulosis na sa simula ay kayang gamutin ng mga karaniwang gamot (tinatawag na drug sensitive tuberkulosis) ay nagkakaroon ng resistensiya sa mga gamot na rifampicin at isoniazid habang ginagamot. Maari itong mangyari kung ang paggagamot sa TB ay hindi regular o may paulit-ulit o pangmatagalan na pagtigil ng paggagamot.
Ang MDR-TB ay matatagpuan sa buong daigdig. Halos kalahati ng mga apektado ay nakatira sa India, Tsina at sa Russian Federation. Ang bilang ng mga kaso ng MDR- TB ay partikular na mataas sa WHO European Region, karamihan sa labas ng mga bansa sa EU/ EEA.
Sa Finland, ang tuberculosis na may resistensiya sa mga gamot ay bihira: konting kaso lamang ng MDR-TB ang nadidiskubre kada taon. Tig-isa pa lamang ang kaso ng pre-XDR at XDR-TB na nadiskubre noong dekada 2010 at 2020.
Paano ginagamot ang MDR – TB?
Ang MDR-TB ay ginagamot ng pangmatagalan sa pamamagitan ng combinasyon ng ilang gamot. Sa umpisa, 5-7 iba’t-ibang gamot ang kailangan, ngunit sa kalaunan, kapag ang paggagamot ay umepekto na, ang bilang ng mga gamot ay maaari ng bawasan sa 4-5. Ang layunin ay laging hanapin ang pinaka mabisang combinasyon ng gamot sa bawat pasyente. Ang doktor na nanggagamot ay tinutulungan ng isang pambansang koponan ng mga experto sa paggagamot ng TB na gumagawa ng mga rekomendasyon tungkol sa combinasyon ng mga gamot.
Ang paggagamot para sa MDR-TB ay maaaring mag dulot ng masamang epekto, at ang pasyente ay bibigyan ng impormasyon at tagubilin sa pag subaybay sa sarili. Ang mga masamang epekto ay maaaring maibsan sa maraming paraan. Minsan ang gamot na nag dulot ng malubhang pinsala ay kailangang ihinto.
Ang paggagamot para sa MDR-TB ay karaniwang tumatagal ng dalawang taon. Kung minsan, hindi sapat ang gamot lamang at kinakailangan na ang operasyon para gumaling.
Mapapagaling ba ang MDR-TB?
Ang tanging paraan upang gumaling mula sa MDR-TB ay sundin ng pang-araw-araw na gamutan. Ito ay sinusuportahan ng isang sinanay na tao na sumusubaybay sa pag-inom ng mga gamot sa TB at tumitingin sa mga posibleng masamang epekto.
Ang kinalabasan ng paggagamot para sa MDR-TB ay nakasalalay sa maraming kadahilanan. Ang lubha ng sakit, ang resistensya ng strain o klase ng TB, ang edad at iba pang mga sakit ng pasyente, pati na rin kung gaano kahusay ang pag tanggap ng pasyente sa gamot sa TB, ang lahat ng ito ay nakakaapekto sa kinalabasan. Ang paggagamot para sa MDR-TB ay mas madalas na mabigo kaysa sa paggagamot para sa karaniwang TB dahil ang mga gamot ay hindi gaanong epektibo at ang pangmatagalang paggamot ay nauugnay sa mataas na posibilidad ng masamang epekto.
Kailangan ang mga bago at mas mabisang gamot upang gamutin ang MDR-TB, at ang mga ito ay binubuo sa buong daigdig.